Primetite ga kada šetate Kalemegdanom, ali malo znate o njemu (FOTO)

Svaki od njih, pored toga što ulepšavaju grad, oslikavaju određeni događaj ili predstavlja značajnu ličnost.

Jedan od najprepoznatljivijih obeležja grada Beograda je Spomenik Zahvalnosti Francuskoj, koji je postavljen na Kalemegdan 11. novembra 1930. godine. Predstavlja rad je jednog od najpoznatijih vajara na našim prostorima - Ivana Meštrovića.

Njegova dela i danas predstavljaju „temene tačke Beograda“, od Spomenika Neznanom junaku, preko „Pobednika“ (odnosno „Vesnika pobede“, kako se prvobitno zvao), do pomenutog monumenta zahvalnosti Francuskoj. 

Spomenik Zahvalnosti Francuskoj podignut je u znak prijateljstva, uzajamne pomoći i saradnje Srbije i Francuske tokom Prvog svetskog rata. Spomenik je dobrovoljnim prilozima podiglo Društvo prijatelja Francuske i Društvo nekadašnjih đaka Francuskih škola.

Spomenik u bronzi prikazuje figuru žene koja oličava Francusku i u ratnom zamahu sa mačem u ruci pritiče u pomoć Srbiji. Bronzana figura je visoka oko 3,5 m, a ukupna visina spomenika 9 m.

Smeštena je na visokom kamenom postolju u čijem se donjem delu nalaze dva reljefa: na zapadnoj strani su prikazani borbeni redovi francuskih i srpskih ratnika, a na istočnoj – personifikacija Sorbone u vidu mlade žene okružene đacima. Ove reljefe su u duhu art dekoa, prema Meštrovićevim crtežima, izveli vajari Frano Kršinić i Antun Augustinčić. Na postamentu su urezane reči: “Volimo Francusku kao što je ona nas volela“.

Na mestu gde danas stoji Spomenik Zahvalnosti Francuskoj se nekada nalazio spomenik Karađorđu koji je postavljen na Kalemegdan 1913. godine, a uništen je prilikom bombardovanja u Prvom svetskom ratu.

Da ceremonija svečanog otkrivanja spomenika, koji je rad vajara Paška Vučetića, nije sačuvana na jednom snimku u Jugoslovenskoj kinoteci, danas ga se niko ne bi ni sećao.

Na tom istom mestu su Austrougari hteli da postave bistu Franje Josifa.

Prilaz samom spomeniku je dobro rešen, moguće ga je sagledati već sa ulaza na Kalemegdan iz Knez Mihailove ulice. Frontalna orijentacija spomenika ka ulazu može biti predmet kritike, jer prednja strana spomenika ne predstavlja najizražajniju formu siluete i ne omogućava sagledivost spomenika.

Fon skulpture koja je od bronze bi trebalo da bude svetao da bi se postigao efekat kontrasta, međutim pri pejzažno arhitektonskom oblikovanju korišćen je monokulturni masiv tise tamnih tonova kao i sama skulptura.

Nakon otpočinjanja NATO agresije na SRJ, 26. marta 1999. godine u kojoj je učestvovala i Francuska, koju su u Srbiji smatrali za tradicionalno prijateljsku zemlju i saveznicu, spomenik je prekriven crnim platnom i postavljen je natpis: “Neka je večna slava Francuskoj koje više nema“.

Svakako da Spomenik Zahvalnosti Francuskoj predstavlja značajan i upečatljiv akcenat u prostoru, kao i centralni deo kompozicije partera koji ga okružuju. Takođe se smatra da je ovim spomenikom Meštrović uneo novu koncepciju javnog spomenika u našu sredinu, čije su glavne odlike monumentalnost, ekspresivnost i jasnost ideje.

Prilikom obeležavanja nacionalnih praznika Francuske i dana sećanja, funkcioneri grada Beograda, Republike Srbije, i raznih udruženja često postavljaju vence pred ovaj spomenik u znak zahvalnosti Francuskoj.

Uz Spomenik zahvalnosti Francuskoj, spomenik Pobedniku pripada malom broju monumentalnih javnih spomenika koji su podizani između dva svetska rata u Beogradu, a koji se odlikuju savremenim stilskim stremljenjima.

Proglašen je Spomenikom kulture pre 50 godina, 1983. godine i Kulturnim dobrom od velikog značaja i pod zaštitom je države.

Danas je Spomeniku Zahvalnosti Francuskoj potrebna temeljna rekonstrukcija za koju je, prema proračunima stručnjaka, potrebno preko 390.000 evra.