Ovo je danas jedna od vrlo čestih dilema među ljudima koji se bliže penzionisanju, ali i među mladima koji se pitaju, i koliko će morati da imaju godina kada se budu penzionisali, ali i kolika će im biti penzija.
Prosečna penzija u Srbiji danas iznosi 29.384 dinara, dok je minimalna penzija nešto veća od 16.000 dinara. Najviše najstarijih (17 odsto) prima između 15.000 i 20.000 dinara mesečno, dok ih 12 procenata mesečno dobija između 10.000 i 15.000 dinara. Treba reći i da penzioneri, pored jednokratne novčane pomoći, poslednjih godina redovno dobijaju povišicu od države koja će i sledeće godine iznositi oko 5 odsto linearno.
Ipak i dalje je često pitanje, kako među mlađima, tako i među i sredovečnima i onima koji su pred penzijom, koliko će "inkasirati" po penzionisanju. Istina je sledeća - za računanje visine penzije postoji posebna, nimalo jednostavna formula. Suština je, međutim, u tome da je penzija veća što je veća zarada u odnosu na prosečnu platu u zemlji i što je više godina staža osiguranja.
Prema računici Fiskalnog saveta svi koji su 40 godina radili za i minimalac danas mogu računati na penziju od 17.300 dinara. Danas je minimalac 32.000 dinara, ranijih godina bio je i mnogo manji, a ove najmanje plate u Srbiji najčešće su imali i imaju trgovci, ugostitelji, radnici u proizvodnji...
- Za nekoga ko je 40 godina zarađivao 50.000 dinara, danas bi penzija bila 26.500 dinara. Takođe, za platu od 70.000 dinara dobijla bi se penzija od 37.100 dinara, a za zaradu od 90.000 dinara tokom 40 godina staža, može se očekivati penzija od 47.800 dinara izračunao je član Fiskalnog saveta Nikola Altiparmakov.
Visina penzije, praktično, je jednaka proizvodu ličnog i opšteg boda.
Da bismo došli do ličnog boda, moramo da izračunamo lični koeficijent. Do njega dolazimo kada svaku našu godišnju zaradu podelimo sa prosečnim republičkim zaradama u odgovarajućim godinama, a onda zbir dobijenih iznosa podelimo sa godinama staža.
Od 1. 1. 1970. do 2002. godine zarada se uzima u neto iznosu, a od 2003. u bruto iznosu. Kad znamo koliki nam je koeficijent, njega množimo sa godinama staža i dobijamo lični bod. Na kraju dobijeni iznos pomnožimo sa opštim bodom koji od januara 2020. godine iznosi 862 dinara.
Ove godine žene u starosnu penziju mogu sa 63 godine i dva meseca života, umesto 63 godine koliko je bilo potrebno da imaju za penzionisanje u 2020. godini. Potreban broj godina radnog staža ostaje isti i iznosi minimum 15 godina.
Nova pravila za dame važe i ukoliko žele da idu u prevremenu penziju. Za ovu godinu uslov je 39 godina i četiri meseca staža osiguranja i najmanje 58 godina i četiri meseca života.
S druge strane, muškarci u starosnu penziju u 2021. godini idu po starom - sa 65 godina života i 15 godina staža upisanog u radnu knjižicu. Ima međutim, promena u ostvarivanju prava na prevremenu penziju.
Oni su, naime, prošle godine u prevremenu penziju išli sa 40 godina staža osiguranja i najmanje 58 godina i četiri meseca života. Ove godine idu sa 40 godina staža osiguranja i najmanje 59 godina života.
Ono što je jedanko za oba pola jeste pravilo po kome i muškarci i žene mogu redovno da se penzionišu sa 45 godina staža, bez obzira na starost. Uslov je, naravno, da su im poslodavci sve vreme tokom tog perioda redovno uplaćivali doprinose.