Priča koja se krije iza Predićevog remek-dela "Siroče na majčinom grobu" je tužnija od same slike
Surove prilike inspirisale su jednog slikara i jednog pesnika.
Inspirisan stihovima pesme "Smrznuto dete" mađarskog pesnika Jožefa Etveša, a još više potresnim prizorima napuštene dece na beogradskim ulicama, umetnik Uroš Predić naslikao je 1888. godine "Siroče na majčinom grobu".
Predićevo remek-delo inspirisalo je Svetozara Ćorovića da u pesmu, takođe, pretoči sudbinu brojne dece iz tog teškog vremena.
Da li znate ko je bila "Kosovka devojka" sa slike Uroša Predića?
Poznata slika krije istinu o životu autorke: Varala muževe sa muškarcima i ženama, klanjala se jedino umetnosti i novcu
Da li je majka, zaista, umrla na sinovom grobu? Misterija "Žene od kamena" i istina o najtužnijem spomeniku
Priča iza Predićeve čuvene slike
Svežu raku prekrio je sitan sneg, krst bez označenog imena je nemarno poboden u zemlju. Dete leži pored "večnog počivališta" svoje majke, ogrnuto pokrivačem.
Pretpostavimo da nakon njene sahrane nije moglo provesti noć u pustoj kući i da se tako našlo na groblju. Bledilo njegovog lica i beživotna boja usana upućuju da je preminulo od hladnoće.
Ova potresna slika ukazuje na Predićevu veliku ljubav prema majci i brigu o nezbrinutoj deci. Problem siročića posebno je bio izražen posle ratova koji su odnosili muževe i očeve, a smrtnost majki bila je velika zbog teškog života i siromaštva.
U Beogradu su se siročići sakupljala oko Crkve Svetog Marka i tadašnjeg groblja na Tašmajdanskom parku i tu prosili. Pošto se država nije brinula o njima, posle Predićeve slike osnovano je Društvo za sirotu decu koje je zavisilo od donacija pojedinaca, tako da problem zbrinjavanja ove dece nije rešen.
Pupin spasao "Siroče"
Zajedno sa "Hercegovačkim beguncima", "Siroče na majčinom grobu" izlagano je na Svetskoj izložbi u Parizu, 1889. godine. Na vest o zainteresovanosti da ih kupi jedan američki muzej, naše javno mnjenje insistiralo je da ih otkupi država Srbija, ali ona nije bila voljna da izdvoji sredstva.
Slike je spasao Mihajlo Pupin - otkupio je obe i pred kraj života poklonio ih Narodnom muzeju u Beogradu.
Tokom za nas teških devedesetih godina prošlog veka u jednim našim dnevnim novinama, koje sebe nazivaju "najtiražnije", zbog neobaveštenosti urednika, pojavilo se "Siroče na majčinom grobu" kao upravo snimljena autentična fotografija.
Pesma "Siroče na majčinom grobu"
Prizor sa Predićevog remek-dela je kasnije isnpirisao pesnika Svetozara Ćorovića da napiše istoimenu pesmu, što je i učinio 1892. godine u somborskom Listu za srpsku mladež "Golub", u broju 5.
Evo mene majko mila
Došao sam opet tebi –
Budi dobra – smiluj mi se
Dijete svoje primi sebi …
O! tu bi mi tako milo –
Tu bi mi tako slatko bilo.
Odbija me evo svako,
Tvrdo ga su srca ljudi.
No slušaj molbe moje,
Njihove su prazne grudi.
Ta ko sad još da haje
Za tužne mi uzdisaje…
Zima steže – snijeg vije
Meni mjesta niđe nije,
Potucam se, majko draga,
Od nemila do nedraga.
Ovdje bi mi samo milo –
Ovdje bi mi slatko bilo.
Tako plače sirotanče
Al` pomoći otud nije.
Vjetar duva bjesno, silno –
Zima steže – snijeg vije….
I umorno klonu tada
Duboki ga san savlada …
Dubok sanak zaspa tudi
Da se više ne probudi.
"Uroš Predić – dostojanstvo svakidašnjice"
Nakon veoma uspešne realizacije izložbe "Uroš Predić. Život posvećen lepoti i umetnosti" u Galeriji Matice srpske, u nešto izmenjenom obliku izložba je predstavljena u Galeriji Srpske akademije nauka i umetnosti u Beogradu.
Izložba "Uroš Predić. Dostojanstvo svakidašnjice", čiji su autori Snežana Mišić i Igor Borozan, nastala je kao rezultat nastavka višedecenijske uspešne saradnje Galerije Matice
Posetioci od 12. marta mogu uživati u brojnim Predićevim delima.
Srbija Danas/V.J.