Spisi Svetog Save – značaj Zakonopravila i duhovno-pravnog nasleđa

 Njegova dela predstavljaju temelj srpskog srednjovekovnog zakonodavstva, prosvete i moralnog učenja, kao i osnove crkvenog i državnog sistema.

Najvažniji među njima je Zakonopravilo (poznato i kao Nomokanon Svetog Save) – zbirka crkvenih i svetovnih zakona, sastavljena početkom 13. veka. Zakonopravilo je nastalo kao prilagođena verzija vizantijskog Nomokanona, u kojoj su objedinjene pravne norme, kanonska pravila i moralne pouke, prilagođene srpskim prilikama. Ovim dokumentom, Sava je uveo jedinstvo pravnog sistema u Srbiji, ojačao autokefalnost Srpske pravoslavne crkve i utvrdio okvir za obrazovanje sveštenstva i državnih službenika. Osim pravnih normi, Zakonopravilo je sadržavalo i etičke principe zasnovane na hrišćanskom učenju, što ga čini i moralnim vodičem srednjovekovnog društva.

Pored Zakonopravila, Sveti Sava je autor i drugih značajnih spisa:

Karejski tipik – pravilo monaškog života koje je uveo u manastiru Hilandaru i na Svetoj Gori, a koje definiše raspored bogosluženja, postove, duhovne i organizacione norme manastirskog života. Ovaj tipik je temelj srpske monaške tradicije i duhovnosti.

Žitije Svetog Simeona Nemanje – životopis njegovog oca Stefana Nemanje, koji je Sava napisao ili inicirao. Ovaj tekst ima izuzetnu duhovnu i istorijsku vrednost jer prikazuje osnivača srpske države kroz prizmu hrišćanske vrlina.

Molitve, propovedi i himne – spisi koji su korišćeni u bogosluženju, a koji naglašavaju vrednosti pokajanja, ljubavi prema bližnjem, smirenosti i jedinstva crkve i naroda.

Savina pisana ostavština nije bila važna samo u pravnom ili liturgijskom smislu, već je predstavljala temelj za razvoj srpske kulture i nacionalnog identiteta. Njegovi spisi su vekovima služili kao pravni, moralni i obrazovni vodič, a Zakonopravilo je uticalo i na kasnija zakonodavstva, poput Dušanovog zakonika.

Zahvaljujući ovom bogatom spisateljskom nasleđu, Sveti Sava je i danas smatran ne samo svetiteljem, već i velikim prosvetiteljem i utemeljivačem srpskog duhovnog i državnog poretka.

Projekat je finansiran od strane Minsitarstva informisanja i telekomunikacija. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.