STRELJANO I UBIJENO 32.000 SRBA! Danas se piše istorija: Počinju radovi na očuvanju Memorijalnog centra "Staro sajmište"
Osnovan je, po zakonu usvojenom u februaru 2020, kao ustanova posvećena kulturi sećanja na žrtve i istorijske dogadjaje koji su se desili na prostoru današnjeg Starog sajmišta, odnosno na prostoru nacističkog logora "Jevrejski logor Zemun" i "Prihvatni logor Zemun".
(UŽIVO) VUČIĆ NA VAŽNOJ CEREMONIJI: Predsednik prisustvuje izvođenju radova u Memorijalnom centru "Staro sajmište" (VIDEO)
"JEDINI PREDSEDNIK KOJI JE TRAŽIO DA POSETI NAJVEĆE SRPSKO STRATIŠTE" Oglasili se naši stručnjaci: Vučić je jedini uspeo da zaustavi ove udarce
PRLJAVA I LAŽNA KAMPANJA HRVATSKIH MEDIJA POKUŠAVA DA SAKRIJE ISTINU! Ovo su kuće Vučića koje su SPALJENE - od istine se ne može pobeći (FOTO)
Na ovom mestu se nalazio Logor Sajmište, na levoj obali reke Save, spram Savskog mosta, da bi 11. septembra 1937. godine na tom mestu bio otvoren Prvi beogradski sajam.
Prvobitni beogradski sajam sagrađen je na osnovu odluke Beogradske opštine 1936. kada je Društvu za priređivanja sajama i izložbi ustupljena oblast pored tada novog Mosta kralja Aleksandra.
Radovi su započeti 1937. godine i do početka Drugog svetskog rata izgrađeni su Turski i veliki, Nemački paviljoni. Postojali su planovi da se izgradi i jugoslovenski paviljon, međutim po izbijanju ratova oni nisu realizovani.
Prvi beogradski sajam imao je dobar početak, sa bogatom ponudom koja ga je učinila popularnim mestom za izlazak Beograđana.
U početku logor je bio samo za srpske Jevreje, međutim kasnije su ovde slati i drugi politički osuđenici, komunisti, partizani i četnici. Crna istorija je ispisana ovde za vreme okupacije, kada je oko 8000 Jevreja i 32000 Srba ubijeno u "dušegupkama", streljano u Jajincima ili prosto umrlo od užasnih uslova u samom logoru. Logor je radio od 1941. do 1944. godine.
Posle rata sajam nikada nije uspeo da povrati svoju prvobitnu funkciju, verovatno zbog svoje krvave istorije tokom rata. Svi jugoslovenski paviljoni su uklonjeni i ovde su smeštene institucije zadužene za izgradnju Novog Beograda.
Ostalim paviljonima i Centralnoj kuli pretilo je rušenje jer se nisu uklapali u viziju nove, moderne metropole, međutim 1951. godine pretvoreni su u stanove za socijalno ugrožene ili predati na korišćenje Udruženju likovnih umetnika Srbije. Neko vreme ovde je bilo smešteno romsko naselje koje je bilo iseljeno sa svoje prvobitne lokacije 1961, pred samit Nesvrstanih.
1992. godine izrađen je urbanistički plan za kompleks Staro sajmište koji nije realizovan ni do danas. Narodni muzej održao je 2006. godine manifestaciju pod imenom "Staro Beogradsko sajmište 3 + 1: sajmište, stratište, utočište", čime je upućen apel za obnovu ove oblasti i vraćanje starog izgleda sajmišta.
2008. godine ipak je odlučeno da se ovde izgradi Muzej holokausta i planira se da buduće uređenje predstavlja memorijalni muzej sa usklađenim kompatibilnim sadržajima okolnih objekata.
Prihvatni logor
Esesovski general Harald Turner ponosno je mogao da javi svojim pretpostavljenima: "Srbija je jedina zemlja u kojoj su jevrejsko i romsko pitanje potpuno rešeni." Međutim, praktični esesovci ispražnjeni logor Staro sajmište nisu mogli da ostave neiskorišćenim.
U Beogradu je postojao koncentracioni logor koji pamtimo kao Banjica, zvanično se zvao Logor Dedinje. Kroz njega je prošlo oko 30.000 zatočenika, konkretno je poznato 23.637 imena. Godine 1969. osnovan je muzej o tom logoru, on je proučen i proučava se, zakon o Memorijalnom centru "Staro sajmište" zbog toga ga opravdano ne pominje posebno.
Jevrejski logor je ukinut, osnovan je Prihvatni logor. U njemu su kao u nekom distributivnim centru sakupljani politički zatvorenici koji će biti transportovani u velike koncentracione logore u Nemačkoj i Poljskoj ili u Jasenovac, pre svega borci narodnooslobodilačkog pokreta ili osumnjičeni da rade za njega, simpatizeri ili prosto protivnici nacizma i Nedićevog režima.
Istoričar profesor Milan Koljanin savesno je ispitao istorijat tog logora i objavio imena njegovih komandanata, esesovskih oficira, ustanovio da su kroz njega prošle 31.972 osobe, pretežno Srbi, ali i drugih nacionalnosti, umrlo ih je 10.363.
Iako se Memorijalni centar naravno može osloniti na Koljaninov rad, mogućnostima novih istraživanja nikad kraja. Memorijalni centri logora u koje su transportovani ljudi odavde, pre svega Aušvic i Mauthauzen, a isto tako i nemački dokumentacioni centar za logore u mestu Arolzen, mogu se zamoliti za saradnju, tamo verovatno znaju koje su osobe stigle iz privatnog logora – Anhaltelagera – u Beogradu i kakva je bila njihova sudbina u novim logorima, da li su tamo ubijeni, umrli ili oslobođeni.