NA DANAŠNJI DAN: Nezavisnost Crne Gore, FIFA, Muhamed Ali, "Imperija uzvraća udarac" i još mnogo toga (21. MAJ)
NA DANAŠNJI DAN: NATO bombardovanje, Bitlsi, "Otac na službenom putu", Majkl Džordan i još mnogo toga (20. MAJ)
NA DANAŠNJI DAN: Ratovi Zvezda, Merilin Monro, Prvi sovjetski satelit na Marsu, Malkolm Eks, i još mnogo toga (19. MAJ)
1349. Donet "Dušanov zakonik"
Donet na saboru vlastele i crkvenih veledostojnika u Skoplju na Vaznesenje Gospodnje 1349. godine, ovaj dokument važi za najvažniji pravni akt naše srednjovekovne države.
Pored propisa vezanih za Srpsku pravoslavnu crkvu, zakonik se fokusirao i na društvo sa svojim detaljnim uređenjem obaveza i prava svih pojedinih staleža, kao njihovim međusobnim odnosima.
Odredbe o društvu sadržale su i stroge propise gađanskog i bračnog prava, kao i krivičnopravne propise i pravila o postupanju suda, što je većini ljudi i prva asocijacija na ovaj akt, budući da ga odlikuju drakonske kazne za prekršaje njegovih načela.
1471. Rođen Albreht Direr
Jedan od najvećih umetnika epohe humanizma i renesanse i svakako najveći nemački umetnik ove epohe, rođen je na današnji dan u Nirnbergu.
Pošto je centar svih najvažnijih kulturnih zbivanja na svetu bila Italija, Drirer odlazi tamo na doobučavanje. Tokom svoje posete Italiji, on kristalizuje i uzdiže svoj stil ujedinjenjem rane italijanske renesanse s ekspresivnim stilom reformatorskog doba. Nakon tog perioda njegovog života, dolazi zlatno doba u njegovom stvaralaštvu u kome će nastati neka od njegovih najpoznatijih dela, uključujući i goreprikazan "Autoportret na kožuhu" naslikan po ugledu na Leonardovu "Mona Lizu".
U svom stvaralaštvu, Direr je motive uglavnom pronalazio u mitologiji, religiji i prirodi, a jedan motiv iz njegovog stvaralaštva i vekovima kasnije držaće važno mesto u pop kulturi kao jedan od najčešćih motiva na tetovažava.
Postoji jedna izuzetno zanimljiva priča vezana za "Šake" Albrehta Direra, a ona je vezana za sudbinu njega i njegovog rođenog brata Alberta.
Naime, oba momka imala su talenat i ambiciju za umetničkom karijerom, ali njihov otac nije bio u finansijskoj mogućnosti da odškoluje obojicu, te su momci bacali novčić koji je pao u Albrehtovu korist i on je bio taj koji je dobio mogućnost da ostvari svoje snove.
Nakon povratka sa školovanja i velikog slikarskog uspeha, Albrehta je porodica dočekala sa najvećim počastima na večeri. Na toj večeri, Albreht je svom bratu rekao da je sada došlo njegovo vreme da pojuri svoj san, ali bilo je kasno. Nakon četiri godine rada u rudniku, gotovo svaka koščica na Albertovim šakama bila je slomljena bar jedanput, a pored toga je dobio i artritis.
Kako bi odao počast žrtvi koju je podneo njegov brat, Albreht skicira njegove izubijane šake koje su kasnije u istoriji umetnosti dobile ime "Šake koje se mole".
1904. Osnovana FIFA
Međunarodna organizacija fudbalskih federacija, poznata po svom akronimu FIFA osnovana je na današnji dan 1904. godine sa ciljem organizovanja i nadgledanja međunarodnih takmičenja između nacionalnih asocijacija Francuske, Belgije, Nemačke, Danske, Holandije, Španije, Švedske i Švajcarske.
Pod njenim pokroviteljstvom, 1930. godine organizovano je i prvo Svetsko prvenstvo u fudbalu u Montevideu, na kojoj je učestvovala i reprezentacija Jugoslavije, koja je na tom prvenstvu bila jedina evropska zemlja koja je takmičenje završila u najbolje četiri ekipe, osvojivši treće mesto.
1908. Prikazan prvi HOROR film u istoriji
Adaptacija čuvenog istoimenog romana Roberta Luisa Stivensona, "Doktor Džekil i Mister Hajd" nemi je film snimljen kao drama u jednom činu.
Prikazan je po prvi put čikaškoj publici na današnji dan pre 115 godina i bio je svojevrsni pionir jednog od svakako najpopularnijih filmskih žanrova - horora.
Iako je autor romana protestovao zbog izmena scenarija u odnosu na originalni materijal, film je postao model po kome su snimane sve kasnije filmske adaptacije.
1945. Uhvaćen Hajnrih Himler
Jedan od najvećih zločinaca u istoriji čovečanstva, Hajnrih Himler bio je komandir nemačkog Gestapoa i ozloglašenih SS jedinica, jedna od najuticajnijih ličnosti Trećeg rajha i jedan od tvoraca ideje Holokausta zbog kojih su milioni izgubili živote.
Takođe, na sve zločine prema narodima sveta, ovom monstrumu prirodaje se i jedan zločin prema svom narodu u vidu projekta Libensborn u kome je svaka žena morala da oseti čari majčinstva, a one koje nisu uspevale u tome, od države su dobijale "pomagače". Žene su silovane kako bi ostvarile ovu svetu dužnost, a "pomoćnici" u začeću bili su ni manje ni više nego prišadnici SS trupa. Ceo ovaj gnusan zakon služiće kao inspiracija za važan segment popularne TV serije "Sluškinjina priča".
Himler je krajem rata počeo da gubi konce i krenuo je da stupa u pregovore sa suparnicima, jer je znao da njegova strana ne može da pobedi u ratu.
Ova informacija došla je do Hilera, koji je naredio njegovo hapšenje, koje se desilo baš na današnji dan pre 78 godina.
Himler nije dozvolio da mu drugi sude, te je sam sebi oduzeo život tako što je pregrizao kapsulu sa otrovom. Od posledica trovanja umro je 22. maja 1945.
1966. Muhamed Ali protiv Hernija Kupera 2
Drugi susret Alija i Kupera u Londonu smatra se jednom od najjednostranijih borbi u istoriji ove igre.
Kuper prosto nije imao nikakve šanse, a Ali se poigravao sa njim svojom gracioznošću u prve tri runde, konstantno bežući od njega.
U četvrtoj i petoj rundi, Ali je dozvolio protivniku da se približi, a u šestoj je meč prekinut zbog obilnog krvarenja koje je zadobio Kuper.
Ali je ovime odbranio svoju titulu Svetskog šampiona u teškoj kategoriji, koja će mu biti oduzeta godinu dana kasnije, zbog odbijanja da se pridruži američkim trupama u Vijetnamskom ratu.
1971. Objavljen jedanaesti studijski album Marvina Geja "What's Going On"
Ovo je konceptualni album u kom je uspostavljen takav narativ koji se ogleda u tome da su sve pesme "ispričane" iz ugla veterana iz Vijetnamskog rata koji se vraća u svoju domovinu u kojoj ga dočekuju mržnja, patnja i nepravda - sve što je mislio da je ostavio iza sebe na bojnom polju.
Gejevi tekstovi, protkani temama o zloupotrebi psihoaktivnih supstanci, siromaštvu i Vijetnamskom ratu dotakli su milione, a pored ovih tema, na albumu se dotakao i ekologije u pesmi "Mercy Mercy Me", mnogo pre nego što je tema o globalnim ekološkim problemima postala deo kolektivne svesti.
Ovaj album smatra se za najbolji album svih vremena prema anketama sprovedenim među kritičarima Roling Stoun magazina (2020), Gardijana (1997) i Nju Mjuzik Ekspresa (1985).
1980. Ratovi zvezda: Epizoda V - Imperija uzvraća udarac
"Imperija uzvraća udarac" je fantastičan nastavak prvog dela originalne trilogije, koji u odnosu na "Novu nadu" samo pojačava kvalitet i donosi još veći spektakl za publiku.
Radnja se odvija tri godine nakon uništenja Zvezde smrti, pobunjenici bivaju prognani, Luk upoznaje mudrog učitelja Jodu, romansa između Leje i Hana cveta i dok naši protagonisti bivaju razdvojeni, centralno mesto u ovoj svemirskoj operi zauzima glavni negativac - Dart Vejder,
Ovde je stvorena mogućnost da Vejder porazi naše junake i na ovaj način dobije status jednog od najužasnijih negativaca u istoriji filma.
Na ovaj način, strah od toga da se Imperija proširila celom galaksijom postaje realan, kako kod junaka, tako i kod publike, što stvara idealne uslove za fantastično finale trilogije u vidu "Povratka Džedaja", kog će publika gledati na malim i velikim ekranima tri godine kasnije.
"Imperija uzvraća udarac" smatra se svojevrsnim remek-delom naučne fantastike, a među okorelim fanovima Ratova zvezda, uvek se visoko kotira, uglavnom zauzimajući najviše mesto na rang-listama filmova iz ove franšize.
1991. Ubijen indijski premijer Radživ Gandi
Nakon ubistva njegove majke Indire Gandi, Radživ preuzima njenu dužnost i postaje najmlađi indijski premijer sa samo 40 godina.
Dok je bio na čelu države, modernizovao je ekonomiju, obrazovanje, telekomunikacije i izuzetno se zalagao za napredak nauke.
Takođe je znatno poboljšao međunarodne odnose sa Sjedinjenim Američkim Državama, a takođe je i poslao indijske vojnike u mirovnu misiju na Šri Lanku, što će se kasnije smatrati za jedan od potencijalnih razloga za njegov atentat.
U 10 časova i 10 minuta, tokom političke kampanje u indijskom mestu Šriperumbuduru, Radživu prilazi žena kako bi ga pozdravila, saginje se da mu poljubi stopala i tom prilikom aktivira snažan eksploziv koji će odneti njegov, ali i živote još 14 ljudi, a ozbiljno će raniti još 43 osobe.
Smatra se da je atentatorka bila povezana sa organizacijom Tamilski tigrovi, koja se smatra terorističkom, a za glavni cilj ima oslobođenje Šri Lanke od indijskog uticaja. Indijski sud je 1998. godine osudio 26 osoba zbog učešća u zaveri da se ubije Gandi.
2006. Na referendumu građani Crne Gore izglasali nezavisnost
Na današnji dan 2006. godine nestao je i poslednji obris Jugoslavije kakvu smo poznavali - građani Crne Gore na referendumu izglasali su nezavisnost i time prekinuli postojanje državne zajednice Srbije i Crne Gore, odnosno Savezne Republike Jugoslavije, kako je bilo ime ove zajednice od 27. aprila 1992. do 4. februara 2003. godine.
Na referendum je izašlo 86.49% građana sa pravom glasa, a od tog procenta, 55,5% glasača na pitanje Želite li da Republika Crna Gora bude nezavisna država sa punim međunarodno-pravnim subjektivitetom? zaokružilo je opciju "DA".
Na čelu nezavisne Crne Gore bio je predsednik Filip Vujanović, a predsednik vlade bio je niko drugi do Milo Đukanović.