Šta znači prezime Karleuša i da li su tačne tvrdnje naše pevačice o njenim precima?
Pevačica poslednjih dana otvara diskusiju o svojim precima i poreklu prezimena, a evo šta je istina.
Pevačica Jelena Karleuša već danima na društvenoj mreži Iks objavljuje fotografije i podatke o svojim precima, a naročito je pažnju privukla slika njenog pradede Nikole Karleuše, policajca rođenog na teritoriji nekadašnje Austrougarske.
Upravo ta objava izazvala je lavinu komentara, među kojima su se mogli pročitati i oni koji su tvrdili da "Karleuše nisu Srbi".
Jelena je u odgovorima demantovala takve tvrdnje, naglasivši da njeni preci potiču iz Like i da su, kako je napisala, "sve Karleuše koje su ostale na tom području pobijene tokom Drugog svetskog rata".
Poreklo prezimena Karleuša
Prema dostupnim izvorima i portalu Poreklo.rs, prezime Karleuša vezuje se upravo za područje Like, regiju koja je u prošlosti bila naseljena srpskim pravoslavnim stanovništvom, ali i mešovitim katoličkim i pravoslavnim zajednicama.
Prezime se javlja u selima oko Gospića i Gračaca, gde su Karleuše evidentirane kao pravoslavne porodice još u 19. veku.
Nema potvrđenih izvora koji bi prezime Karleuša vezivali isključivo za hrvatsko poreklo.
Naprotiv, istoriografski podaci ukazuju da su mnoge porodice s tim prezimenom tokom istorije bile srpske pravoslavne veroispovesti i da su stradale u ratovima i migracijama, naročito tokom 20. veka.
S druge strane, podaci portala Acta Croatica pokazuju da su danas nosioci prezimena Karleuša u Hrvatskoj većinski Hrvati (iz Pazina, Rijeke, Otočca, Gospića), dok su Srbi i Italijani mnogo ređi.
Šta kažu stručnjaci?
Etnolozi i istraživači prezimena ističu da poreklo prezimena na prostoru Like i Dalmacije često ima složenu istoriju zbog višeslojnih migracija i ratova, ali u slučaju Karleuša podaci ukazuju na srpski etnički i pravoslavni koren (detaljnije OVDE).
Šta znači prezime Karleuša?
Prezime Karleuša vodi poreklo od nadimka iz kajkavskog govornog područja, izvedenog iz prideva karlast, što znači "duga, zamršena (čupava), nenegovana kosa".
Taj oblik reči zabeležen je i u slovenačkom — karle objašnjen je nemačkim izrazom lange haare ("duga kosa").
Pejorativni sufiks -uša, koji označava žensku osobu sa nekom manom (npr. aljkavuša, sponzoruša), pretvorio je prvobitno opisni nadimak u prezime.
