Hram Svetog arhangela Gavrila u Rakincu: Na straži između Pomoravlja i Šumadije
Rakinac kod Velike Plane je odista lepo selo, razbacano po blagim brežuljcima na razmeđu između Šumadije i prostrane doline kojom protiče Velika Morava, okruženo udolinama koje su obrasle gustom šumom. Deo te lepote je i seoska crkva posvećena Saboru svetog arhangela Gavrila.
Mada se, u veoma oskudnim izvorima, Rakinac kao sedište parohije pominje već 1864. godine, postojeća seoska crkva započeta je 1873. a završena 1875. godine. U kratkoj istoriji Rakinca, koju sam dobio ljubaznošću sadašnje popadije Milene Stojanac, piše da su je „prilogom u novcu i radnoj snazi podigli sami meštani, na mestu koje je poklonio Jovan Radojković, zemljoradnik“.
Po pričama koje su ostale od starijih Rakinčana, crkva je trebalo da se zida na ulazu u selo, na zemlji kupljenoj od Steve Toplice. Iskopane su krečane i dovežen kamen iz Brzana. U međuvremenu, Stevo se verovatno pokajao da je zemlju prodao jeftino, pa je zatražio i nešto preko pogodbe. Predsednik crkvene opštine Ivan Govedarević je to odbio a imao je i podršku meštana. Problem je rešio Jovan Radojković, koji je zemlju za crkvu dao bez ikakve naknade.
U pomenutom zapisu dalje stoji da je plan za crkvu uzet od crkve u Bagrdanu i da je osvećena 1884. godine od strane mitropolita beogradskog Teodosija Mraovića.
Za vek i po postojanja u crkvi, čija je unutrašnjost prilično jednostavna, „sa nešto živopisa, urađenog za vreme paroha Vasilija Milovanovića“, službovalo je 18 sveštenika.
U zvaničnim dokumentima SPC za 1895. godinu piše da rakinačku parohiju čine sela Rakinac i Radovanje, sa 380 domova i oko 3.000 vernika. Iz čega se može zaključiti da je u tadašnjim domaćinstvima u ova dve sela u proseku živelo po osmoro ukućana. Po crkvenom popisu iz 1924. u ovoj parohiji živelo je 3.250 duša. Uglavnom potomaka porodica doseljenika iz Zapadne Srbije, Makedoonije, Kuršumlije, Sjenice i Stare Hercegovine. Stariji kažu da je u sadašnjoj parohiji, koju čine Rakinac i Kupusina, najviše bilo Mratinkovića, Lazovića, Marisavljevića, Pavlovića, Miškovića, Tanaskovića, Miladinovića, Neškovića, Živulovića, Govedarevića, Prokića...
Krivicu za to što se za tri decenije broj stanovnika ova dva sela povećao za manje od deset odsto, snose tri rata koja je u međuvremenu srpski narod preturio preko glave i užasno stradanje koja su Rakinac, Radovanje i Velika Plana u njima doživeli. U Prvom balkanskom ratu, Drugom balkanskom i Prvom svetskom ratu iz Velike Plane poginula su 3.444 ratnika, među njima 143 iz Radovanja i 193 iz Rakinca i Kupusine.
Tri i po decenija nakon što je izgrađena, 1921. godine, rakinačka crkva je ušla u sastav obnovljene Braničevske eparhije a pet godina kasnije, 31. oktobra 1926. godine, ispred svetinje je vitezovima iz sela, koji su život dali za slobodu otadžbine, podignut lep spomenik, na koji su uklesana njihova imena.
Crkva, koja opslužuje Rakinac i sesednu Kupusinu, je u prilično lošem stanju. Zbog lošeg kvaliteta zidanja, kretanja zemljišta i vlage, pojedini zidovi su napukli, tako da se oko temelja svetinje što pre mora uraditi betonski prsten i još neki radovi.
Za to su potrebna značajna sredstva ali nadu da će ona biti obezbeđena budi entuzijazam sa kojim su pojedini meštani, ponajviše uspešni lokalni privrednik Radoslav Milićević Dosa, pomogli prošlogodišnju obnovu parohijskog doma.
Parohijski dom je započet 1992. godine, zalaganjem tadašnjeg sveštenika Radovana Glišića, da bi ga njegov naslednik, otac Obren Stojanović, prognanik iz Dvora na Uni i dovršio. Prošle godine objekat je temljeno rekonstruisan. Urađena je termoizolacija, zamenjen krov, postavljena pvc stolarija, u crkvenu salu, koja je popločana, uvedeno je podno grejanje.
-Radoslav Milićević je za sređivanje parohijskog doma darovao 15.000 evra, vlasnik farme krava Branko Micković 2.000 evra, opština Velika Plana 200.000 dinara, preduzeće „Toza Marković“ iz Kikinde je poklonilo crep u vrednosti od 300.000 dinara, od „Srbijagasa“ smo dobili besplatan priključak na gas, firma „Dejan kolor“ nam je građevinski materijal naplatila po nabavnoj ceni – kaže sveštenik Nikola Stojanac.
Osim Hrama sabora svetog Arhangela Gavrila u ovom lepom selu postoji još jedna svetinja. U pitanju je kapela Crkvina, posvećena Svetom knezu Lazaru. Po predanju, tu je nekad bila crkva koju su Turci srušili i zatrpali zemljom ali se narod i dalje tu okupljao o blagdanima, palio sveće i molio za zdravlje i sreću.
-Živo narodno predanje o ovom svetom mestu pobudi nekog Vasu Prvulovića te se odluči da 1898. godine podigne ovu kapelu...prilikom kopanja temelja za ovu kapelu, njen ktitor je našao neke ikonice, jedan krst i druge neke stvari koje su odnete u Požarevac – piše u jednom dokumentu, koji je potpisao velikoplanjanski protojerej Dušan Simin.
U porti crkve u Rakincu nalazi se i prelep spomenik meštanima koji su, kao pripadnici Vojske Kraljevine Srbije, poginuli u dva balkanska i Prvom svetskom ratu.
