Ulica gazde koji je za ponos cele Srbije: Šapčani su ga prisvojili, a turisti najviše vole baš GAZDA JEVREMOVU ULICU (VIDEO/FOTO)
Brigu o zaštiti preuzeo je 1997. godine Zavod za zaštitu spomenika kulture iz Valjeva, koji je nastavio istraživanje gradske arhitekture, sa akcentom na zaštiti i uređenju Gospodar Jevremove ulice, kao prostorne kulturno-istorijske celine od izuzetnog značaja za Republiku Srbiju.
Gospodar Jevremova ulica u Šapcu je prostorna kulturno-istorijska celina, ujedno je jedinstven spomenički kompleks, koji pored arhitektonske, ima izrazitu istorijsko-urbanističku vrednost.
Kao sačuvani deo starog gradskog jezgra, 2006. godine je proglašena za kulturno-istorijsku celinu od izuzetnog značaja ne samo za Šabac, već i za čitavu Srbiju, kako zbog samih novina koje su se iz ove opštine širile dalje kroz Srbiju, tako i zbog samog lika i dela Jevrema Obrenovića.
Stara Pazova u službi svojih građana: Obezbeđena pomoć od 50.000 dinara za preduzetnike (VIDEO)
Cveta dualno obrazovanje u Staroj Pazovi: Više znanja donosi nova radna mesta, veće plate i nove investicije za sve građane (FOTO/VIDEO)
Nova ulaganja doneće nove pogodnosti za građane: Vreme je za ekologiju i bolje komunalno okruženje (VIDEO/FOTO)
Ova ulica je deo nekadašnjeg starog gradskog jezgra koje se počelo formirati u prvoj polovini 19. veka, kada se grad razvija van Baira, koji je bio okosnica naselja van zidina šabačke tvrđave u 18. veku. Locirana u samom centru, gde se odvijao javni život grada, u drugoj polovini 19. veka dobila je trgovačku funkciju. Svoje sadašnje ime Gospodar Jevremova ulica (pre Glavna, Gospodska) dobila je još 1890. godine, tokom proslave stogodišnjice rođenja Jevrema Obrenovića. Posle Drugog svetskog rata zvala se ulica Marašala Tita, do 2000. godine kada je ponovo vraćen stari naziv.
Posle raskida sa orijentalnom arhitekturom (sredina i druga polovina 19. veka), u njoj se pod jakim uticajem srednjoevropske arhitekture podižu reprezentativne građevine bogatih građana, namenjene stanovanju i trgovini, ali i objekti javne namene koji su svojom veličinom i izgledom dominirali. Početkom 20. veka taj štimung je izmenjen rušenjem konaka Jevrema Obrenovića. Izgled Jevremove ulice, najstarijeg dela grada, godinama je narušavan "savremenom" gradnjom zgrada bez tradicionalnih uzora i estetskih vrednosti i nemarnim odnosom prema kulturnom nasleđu.
U cilju očuvanja autentičnog identiteta Jevremove ulice, izvršeno je istraživanje gradske arhitekture, koje je 1982. godine obavio Zavod za zaštitu spomenika kulture iz Kragujevca. Na osnovu toga Skupština opštine Šabac je 1985. godine proglasila kao nepokretna kulturna dobra deset objekata gradske arhitekture. Dalju brigu o zaštiti preuzeo je 1997. godine Zavod za zaštitu spomenika kulture iz Valjeva, koji je nastavio istraživanje gradske arhitekture, sa akcentom na zaštiti i uređenju Gospodar Jevremove ulice, kao prostorne kulturno-istorijske celine od izuzetnog značaja za Republiku Srbiju.
Zavod za zaštitu spomenika kulture iz Valjeva je 2002. godine, vrednovao celu ulicu, sačinio urbano-arhitektonsku dokumentaciju i idejni projekat za sprovođenje zaštite i revitalizacije ovog dela grada. Terenskim radom obrađeno je preko 40 objekata gradske arhitekture u toj ulici. Elaborat o graditeljskom nasleđu sa propisanim merama za njihovu zaštitu ugrađen je u Regulacioni plan "Centar 1" u Šapcu. U nastojanju da se ovaj deo starog Šapca sačuva, pristupilo se 2003. i 2004. godine preuređenju i revitalizaciji Gospodar Jevremove ulice. Prisutni su stilovi neorenesanse, akademizma, secesije, moderne, artdeko, karakteristični za srednjoevropska strujanja u arhitekturi krajem 19. i početkom 20. veka.
Zajednička karakteristika svih zgrada, bez obzira kojeg su stila, je bogato obrađena ulična fasada, istaknuti portali i pasaži, atici dekorisani ili balusterima ili motivima floralnog, antropomorfnog ili geometrijskog porekla, a na monumentalnijim i bogatim kućama i zgradama javne namene često se kao završetak postavljaju stojeće ljudske figure u nizu (Krsmanovića kuća, kuća Samurovića, i tako dalje).
Kao nepokretna kulturna dobra proglašene su: Zgrada načelstva okruga podrinjskog (današnja zgrada opštinskog SUP-a), Zgrada Okružnog suda, Kuća Pavla Stanića i Zgrada Prve narodne apoteke. Svojim stilskim i tipološkim kvalitetima one zavređuju poseban tretman koji definišu mere zaštite koje propisuje teritorijalno nadležni Zavod za zaštitu spomenika kulture iz Valjeva. Gospodar Jevremova ulica je do danas sačuvala i svoju osobitu ulogu u životu grada, to da je oduvek je bila srce varoši, najživlja trgovačka i poslovna zona, scena kulturnih manifestacija i glavno šetalište.
Tamara Pejić iz Turističke organizacije grada Šapca objašnjava značaj Jevremove ulice, kao i to šta sve obuhvata i šta je to što je posebno izdvaja rekavši da sama Jevremova ulica počinje na jednom čuvenom raskršću i prvom urbanističkom rešenju za jednu raskrsnicu.
- To je bilo prvo urbanističko rešenje za jednu raskrsnicu u Srbiji koje je projektovano za vreme Jevrema Obrenovića, odnosno za vreme i u periodu kada je Jevrem Obrenović bio gradonačelnik grada Šapca. Kada uzmemo u obzir i to da se za vreme vladavine Jevrema Obrenovića vezuje se i period Osmanske vladavine tada većina gradova u Srbiji nije imala projektovane i uređene ulice što je dovelo do toga da Šabac prednjači, između ostalog, i u tome, te je grad Šabac dobio i prvu raskrsnicu - objašnjavaju iz TO i dodaju:
- Na samoj raskrsnicu nastala su i najlepša zdanja u gradu koja su upravo tu, i namenski zidana baš "za ćošak" odnosno zidana su tako da se uklapaju u raskrsnicu.
Tamara Pejić ističe da je jedna od najznačajnijih zgrada zapravo Krsmanovića kuća koja se i nalazi na ovoj popularnoj raskrsnici u Jevremovoj ulici.
- Radi se o zgradi koju zovu "Miraz". Naime, jedna bogata trgovačka porodica, a tada ih je Šabac imao dosta, svojoj ćerki, Danki Topuzović darovala je u miraz celu kuću koju je ona odnela u porodicu Krsmanović kada se udala, ali pod interesantnim okolnostima i uslovima - priča Tamara Pejić i objašnjava da je uslov bio, da bi Danka mogla da ponese kuću u miraz ona je morala da ispuni zavet svoga oca koji je glasio "da siromašne devojke koje nemaju mogućnosti da ponesu određeni miraz u svoj novi dom i porodicu, moraju da dobiju određeni broj dukata koji će Danka Topuzović njima dati od kirije koje je dobijala od dućana u toj kući".
Danka je to i uradila, a Krsmanovići su postali bogatiji kako za snajku, tako i za kuću i njeno velelepno zdanje.
Pored Krsmanovića kuće ulicu Jevrema Obrenovića i samu raskrsnicu krasi i objekat koji simbolično nosi naziv "Zeleni venac" zbog boje fasade koja se godinama nije menjala.
- Radi se o nekadašnjem fondu siromašnih učenika grada Šapca. Filip Mitrović, poznati Šapčanin, zajedno sa svojom suprugom je podigao ovu zgradu upravo kako bi pomogao siromašnoj deci iz Šapca, a interesantno je i to da je ta porodica svake godine na praznik Vrbicu deci u Šapcu darivala razne paketiće, knjige, odeću... Kako bi im pomogla, a što se održalo dan danas. Svi u Šapcu neguju ovu praksu kako bi pomogla deci i održala sećanje na Filipa Mitrovića i njegovu porodicu, a pored toga, da bi sećanje ostalo što duže, ova zgrada ostala je ista, nije se menjala ni boja ni fasada, a Šapčani i dan danas pamte život i delo ovog velikog čoveka - rekla je Tamara Pejić iz TO Šabac.
Projekat je finansiran iz budžeta Grada Šapca. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.