Otkrivena velika opasnost u blizini Beograda: Stroge mere i upozorenje građanima izdato od strane Ministarstva

Na području Pančevačkog rita, u blizini Kovilova, otkrivena je opasna invazivna biljna vrsta Heracleum sosnowskyi, poznata i kao "biljka ubica", koja može izazvati teške opekotine, pa čak i slepilo pri kontaktu sa kožom i izlaganju suncu.

Zbog ozbiljne pretnje po biodiverzitet i ljudsko zdravlje, Ministarstvo zaštite životne sredine donelo je naredbu o hitnim merama uništavanja i suzbijanja ove vrste, koja od danas zvanično stupa na snagu.

Šta vlasnici zemljišta moraju da urade?

Svim vlasnicima i korisnicima poljoprivrednog, šumskog i građevinskog zemljišta na teritoriji beogradske opštine Palilula, naloženo je da primenjuju mehaničke i hemijske mere uništavanja biljke na svojim parcelama u KO Kovilovo.

"Biljka ubica" (Heracleum sosnowskyi) izgleda ovako:

Mehaničke mere uključuju:

- Redovno košenje i uklanjanje biljne mase
- Čupanje biljaka iz korena
- Uklanjanje cvasti pre formiranja semena

Hemijske mere podrazumevaju:

- Upotrebu registrovanih herbicida u skladu sa zakonom, bez ugrožavanja ljudi, životinja i prirode

Zabranjeno je iznošenje biljnog materijala, kao i zemljišta koje može sadržati seme ove opasne vrste, kako bi se sprečilo njeno dalje širenje.

Obavezna zaštitna oprema

Svi koji učestvuju u uklanjanju biljke moraju nositi odgovarajuću zaštitnu opremu, u skladu sa pravilnikom o bezbednosti na radu, jer kontakt s biljkom može izazvati hemijske opekotine koje se aktiviraju pod UV zračenjem.

Biljka došla iz Azije, uništila ekosisteme širom Evrope

Heracleum sosnowskyi potiče sa Kavkaza i gajena je tokom 60-ih godina u bivšem Sovjetskom Savezu kao medonosna biljka i hrana za stoku. Međutim, nakon prestanka uzgoja počela je nekontrolisano da se širi, uništavajući autohtone biljne vrste. Danas je masovno prisutna u Letoniji, Litvaniji, Estoniji, Rusiji, a sve češće i u Poljskoj, Češkoj i Mađarskoj - sada i u Srbiji.

Ko nadgleda sprovođenje mera?

Sprovođenje i nadzor mera uništavanja vodi inspektor za zaštitu životne sredine, dok Zavod za zaštitu prirode Srbije, u saradnji sa Institutom za zaštitu bilja i JP "Srbijašume", prati stanje na terenu i daje stručne smernice.

Heracleum sosnowskyi, poznata i kao Sosnovskijev štir ili kolokvijalno "biljka ubica", je invazivna i izuzetno opasna biljka poreklom sa Kavkaza. Pripada porodici štira (Apiaceae), istoj porodici kao peršun i šargarepa, ali za razliku od njih - može biti izuzetno štetna po zdravlje ljudi i životinja.

Zašto je opasna?

Biljka sadrži furanokumarine, hemijske supstance koje u kontaktu sa kožom i UV zračenjem izazivaju fototoksične reakcije. To znači da i blagi kontakt sa biljkom, ako se koža izloži suncu, može izazvati:

• Teške hemijske opekotine

• Plikove i rane koje sporo zarastaju

• Ožiljke koji ostaju mesecima

• U ekstremnim slučajevima - trajno oštećenje vida ako dospe u oči

Kako izgleda?

• Visina: Može dostići 2 do čak 4 metra

• Listovi: Veliki, duboko usečeni i grubo nazubljeni

• Cvetovi: Belo-zelene boje, raspoređeni u karakteristične štitaste cvasti

• Stabljika: Debela, šuplja i često crvenkasto-mrljasta

Zašto je problematična u prirodi?

• Ekstremno invazivna - širi se brzo i potiskuje domaće biljne vrste

• Proizvodi hiljade semenki koje vetar, voda i ljudi lako prenose

• Nema prirodnih neprijatelja u Srbiji - teško ju je iskoreniti

• Ugrožava poljoprivredu, biodiverzitet i javno zdravlje

Gde se širi?

Iako je poreklom sa Kavkaza, ova biljka je dovedena u Evropu 60-ih godina kao stočna hrana i medonosna kultura. Danas je masovno rasprostranjena u Rusiji, Letoniji, Litvaniji, Estoniji, Poljskoj i Mađarskoj.

Podsetimo, nedavno je otkrivena i u Srbiji, tačnije u Pančevačkom ritu, što je izazvalo reakciju Ministarstva zaštite životne sredine.