Čak 12 fakulteta Beogradskog univerziteta radilo bez akreditacije: Diplome generacija studenata ovih ustanova su ugrožene, navodi se u izveštaju DRI
Posledice rada visokoškolskih ustanova bez akreditacije ustanove i studijskih programa otvaraju mnoga pitanja, od zakonske odgovornosti nadležnih, pa sve do prava na finansijsku nadoknadu studentima koji su fakultete upisivali baš u tom periodu.
Izveštaj Državne revizorske institucije (DRI) otkrio je najdublju krizu zakonitosti u visokom obrazovanju u poslednjoj deceniji u Srbiji. Revizori su utvrdili da je najmanje 12 državnih fakulteta Univerziteta u Beogradu u različitim periodima radilo bez akreditacije ustanove i studijskih programa, iako je zakon izričit da nijedna visokoškolska ustanova ne sme da organizuje nastavu, ispite niti upis studenata bez važeće akreditacije.
DRI uvidom u rad NAT-a dodatno upozorava da posledice ovakvog nezakonitog rada mogu biti: nepriznavanje položenih ispita, osporavanje izdatih diploma, prepreke pri nostrifikaciji ili nemogućnost zaposlenja za čitave generacije studenata. Time se otvara pitanje odgovornosti NAT-a, rukovodilaca fakulteta i Univerziteta u Beogradu, ali i diploma studenata koji su upisali studijske programe na ovim fakultetima u periodu kada su njihovi fakulteti radili bez akreditacije.
Arhitektonski fakultet
Prema zvaničnoj dokumentaciji Nacionalnog akreditacionog tela (NAT), Arhitektonski fakultet Univerziteta u Beogradu ima tri evidentirane akreditacije ustanove: 09.01.2009, 09.04.2014 i 20.05.2021. Po tada važećem Zakonu o visokom obrazovanju iz 2005. godine, akreditacija ustanove važila je 5 godina, a Zakonom o visokom obrazovanju iz 2017. godine produžen je rok trajanja akreditacije na 7 godina. Kada se ti zakonski rokovi uporede sa datumima izdatih akreditacija, jasno proizilazi da je Arhitektonski fakultet u dva navrata ostao bez važeće akreditacije ustanove i studijskih programa: prvi put oko tri meseca, a drugi put oko mesec i po dana.
Slučaj Arhitektonskog fakulteta: Đokić, Popović i početak blokada u trenutku kada generacija 2021/22 ulazi u završnu godinu
Arhitektonski fakultet predstavlja najdrastičniji primer posledica rada bez akreditacije. Fakultet je 14. aprila 2021. godine bio uključen u konkurs za upis nove generacije, po konkursu koji je raspisao Senat BU, iako u tom trenutku nije imao akreditaciju ni ustanove ni studijskih programa. Akreditacije su izdate tek 20. maja, što znači da je konkurs bio raspisan u protivzakonitim uslovima. Generacija 2021/22, upisana na osnovu tog konkursa, brojala je 302 studenta.
Njihova završna godina počela je tačno u trenutku kada su 2024. godine izbile višemesečne studentske blokade, blokade koje su javno podržali tadašnji dekan Arhitektonskog fakulteta, a danas rektor BU Vladan Đokić i Ivanka Popović, tadašnji rektor BU, čije je propuste revizija sada potvrdila. Ova vremenska koincidencija dodatno je pojačala sumnju akademske javnosti da su politički obojene blokade bile sredstvo za skretanje pažnje sa najtežeg udarca Univerzitetu - upisa čitave generacije u periodu kada fakultet nije imao pravo da radi.
Stomatološki fakultet
Stomatološki fakultet radio je bez akreditacije u dva navrata. Prvi put oko pet meseci tokom 2013. godine, a drugi put pet dana tokom 2020. godine.
Saobraćajni fakultet
Saobraćajni fakultet ostao je bez akreditacije prvi put 31.1.2014. godine, a novu je dobio 28.3.2014. godine što znači da je u tom periodu radio oko dva meseca bez akreditacije. Drugi put, ovaj fakultet radio je bez akreditacije oko 3 meseca tokom 2021. godine.
Geografski fakultet
Geografski fakultet takođe je ostajao bez akreditacije u dva odvojena perioda. Tokom 2014. godine radio je više od šest meseci bez akreditacije, a 2021. godine dodatno je radio bez akreditacije još dva dana.
Tehnološko-metalurški fakultet
Tehnološko-metalurški fakultet imao je jedan značajan prekid akreditacije tokom 2021. godine. U tom periodu radio je bez važeće akreditacije ustanove i studijskih programa oko četiri meseca, sve do dobijanja nove akreditacije 27.7.2021. godine.
Šumarski fakultet
Šumarski fakultet je radio bez akreditacije ustanove i studijskih grupa tokom 2021. godine i taj period je trajao oko četiri meseca.
Matematički fakultet
Matematički fakultet bio je bez akreditacije u prvom periodu četri meseca tokom 2015. godine, dok je u drugom periodu imao period bez akreditacije tokom 2022. godine oko pet meseci, što je ukupno devet meseci bez akreditacije.
Biološki fakultet
Biološki fakultet imao je dva prekinuta akreditaciona perioda. Prvi put oko četiri meseca tokom 2014. godine, a drugi put oko šest meseci tokom 2021. godine.
FON
Fakultet organizacionih nauka imao je prvi prekid akreditacije u trajanju od oko tri meseca tokom 2014. godine, a drugi put, radio je čak godinu dana, s obzirom da je akreditacije istekla 9. aprila 2021. godina, a nova akreditacija je dobijena tek 15. aprila 2022. godine.
Farmaceutski fakultet
Farmaceutski fakultet radio je bez akreditacije oko mesec dana tokom 2013. godina, a drugi put pet dana tokom 2020. godine.
Fizički fakultet
Fizički fakultet je jedan do fakulteta koji su imali najduže periode rada bez akreditacije. Prvi put, bez akreditacije su radili u periodu od 31.1.2014. godine do 30.3.2015. godine što čini čak godinu i dva meseca rada bez akreditacije ustanove i studijskih programa. Drugi put, bez akreditacije su radili oko dva meseca tokom 2022. godine.
Filološki fakultet
Filološki fakultet radio je bez akreditacije oko dva meseca tokom 2015. godine prvi put, a drugi put oko dva meseca tokom 2022. godine.
Šta znači za studente kada fakultet radi bez akreditacije?
Revizor je potpuno jasno upozorio da studije na neakreditovanim studijskim programima pohađane na ustanovi bez akreditacije, nose rizik nepriznavanja ispita, nepriznavanja diplome, problema pri nastavku školovanja, nostrifikaciji i zaposlenju. Svaki student koji je upisao fakultet u periodu bez akreditacije nalazi se u pravnoj neizvesnosti.
Ova konstatacija revizora je posebno važna za generacije koje su upisale fakultete baš u vreme prekida akreditacija, a takvih je, potencijalno, prema izveštaju DRI bilo na čak na 12 državnih fakulteta.
Posledice ovakvog nezakonitog delovanja otvaraju i pitanje finansijske odgovornosti, jer studenti imaju pravo da postave pitanje da li mogu zahtevati povraćaj troškova studija ako se dokaže da su fakulteti pružali obrazovnu uslugu bez zakonskog osnova.
