ARHITEKTURA KOJA ČUVA KULTURU I ISTORIJU: Bela Crkva ističe se po svojim zemljanim i ruralnim građevinama (VIDEO)

Bela Crkva / Izvor: Foto: Vojvodina

Arhitektonska dela često predstavljaju kulturne ili političke simbole, kao i umetnička dela.

Bela Crkva, gradsko naselje sa oko 9.000 stanovnika, dobila je ime po staroj crkvici na koju su naišli prvi naseljenici. U kotlini reke Nere, oivičena Karpatima, pruža se ka Panonskoj niziji na krajnjem jugoistoku Vojvodine.

Osim Nere, u blizini su i vodeni tokovi Dunava, Karaša, kanala Dunav - Tisa - Dunav, kao i nekoliko jezera, pa je zovu i "vojvođanska Venecija". Pored ovih prirodnih lepota, ova varošica u Vojvodini poznata je i po svojoj arhitekturi.

Arhitektura u užem smislu je nauka i umetnost projektovanja i oblikovanja zgrada, odnosno unutrašnjeg i spoljašnjeg arhitektonskog prostora, enterijera i eksterijera.

NI KORONA MU NIJE PREKINULA TRADICIJU: Evo šta Slobodan iz Novog Sada radi svakog 6. aprila, već godinama!

Prizor kakav se retko viđa! Sima iz Plandišta na jedinstven način pokazao da prijateljstvo sa Kinom nema granicu

Sa mesta na kom je streljano 100 Banaćana pruža se najlepši pogled: Vidikovac "Tri krsta" daje Belu Crkvu na dlanu (VIDEO)

Arhitektonska dela često predstavljaju kulturne ili političke simbole, kao i umetnička dela. Istorijske civilizacije se karakterišu svojim dostignućima u arhitekturi. Arhitektura služi da ispuni neke osnovne ljudske potrebe, i nastaje u skladu sa mogućnostima i potrebama ljudi. U organizaciju postora spada i uređenje naselja, to jest urbanizam. Stoga su svi značajni urbanisti imali i arhitektonsko obrazovanje. Jedna od njih je i arhitektura Bele Crkve.

Arhitektura Bele Crkve tipološki i stilski slična je kao u drugim delovima bivše Austrougarske, sa varijantama baroka, klasicizma, romantizma, istorijskih neo-stilova, secesije i savremene funkcionalističke arhitekture.

Međutim, ona u celini nosi više pečat simbioze raznih stilova nego što predstavlja skup čistih i izrazitih primeraka pojedinačnih stilova. U toj istovremenoj pojavi raznih stilskih elemenata ogleda se duh građanstva, istorijski značaj, kao i geografski položaj, tradicionalnost stanovništva i gradskih institucija.

Takva arhitektura je izraz posebnih istorijskih uslova razvoja Bele Crkve u okviru Vojne granice, a i staleškog pripadništva i razvoja njegovih graditelja. Vojno-graničarski objekti oko centralnog prostora parka, zgrada Rumunske pravoslavne crkve sa slikama Dimitrija Turke i Aksentija Marišeskua, zgrada u kojoj se nalazi Muzej, zgrade Arhiva, biblioteke i čitaonice.

Ovde se nalazi izvestan broj objekata sa izrazitim odlikama arhitekture 18. veka, ili u klasicističkom stilu zgrada bivšeg Magistrata iz 1830. godine, Katolička crkva iz 1806. godine, Ruska crkva, kao i zgrada škole iz 1845. godine.

Posle 1890. godine grad dobija obeležje bečke secesije. Zgrada u Ulici 1. Oktobra broj 90-92, građena u periodu 1897 - 1904, danas dom za nezbrinutu decu, bila je nekada reprezentativna porodična vila. Zgrada predstavlja izraz napretka građanstva, potpuno je očuvana u svom izvornom obliku sa stilskim elementima secesije ima stilske i umetničke vrednosti.

Bela Crkva ima i dva groblja, pravoslavno i katoličko, koji su bogatstvom svojih kapela, spomenika i ograda od kovanog gvožđa, značajni za istoriju umetnosti: porodična grobnica Despotovića, kapela porodice Putnik iz 1895. godine, kapela iz 1908. godine i kapela - jednobrodna crkva sa transeptom iz 1888. porodice Aleksandra i Julijane Šmic.

Spratni objekat vatrogasnog doma u ulici 1. Oktobra broj 10 iz 1738-1739. godine jedan je od najstarijih objekata u Beloj Crkvi. Objekat je jedan od retkih sačuvanih u baroknom stilu u Vojvodini, tako da svojim zanimljivim rešenjima, tremom koji služi kao komunikacijska veza među prostorijama i baroknom dekorativnom obradom fasada, predstavlja značajan primerak za izučavanje barokne arhitekture u Vojvodini. Od 2015. godine postaje Zavičajna kuća Srba, Nemaca i Mađara, kao nosilac zajedništva Belocrkvana raznih nacija.

U Ulici Žarka Zrenjanina broj 17 takođe se nalazi reprezentativni, spratni objekat poznat pod imenom Vila Danica. Svojim stilskim osobenostima i monumentalnim izgledom značajno doprinosi lepoti periferije grada.

PRIJATELJSTVO SVE JAČE: Bratske provincije iz Kine obezbedile pomoć za Vojvodinu, stiglo 70.000 maski!