Manastir Pokajnica: Tragična srpska priča o zločinu i pokajanju
Velika Plana je široj javnosti poznata po Radovanju, manastiru Koporin, etno-selu Moravski konaci i zgradom najstarije srpske seoske osnovne škole južno od Save, koja se nalazi u Krnjevu ali najviše ljudi je za ovo pomoravsko mesto čulo po manastiru Pokajnica.
Jednoj od najpoznatijih crkvi brvnara na prostorima gde živi srpski narod. Širom Srbije i BiH postoje mnoge lepše crkvice sagrađene od drveta ali se planjanska od njih izdvaja po svojoj istoriji, posebno po razlozima zbog kojih je podignuta i po poruci koju šalje.
Pokajnica je odavno prerasla lokalne pomoravsko-šumadijske okvire i postala zamršena i poučna srpska priča o zločinu i pokajanju.
Kada je 1991. godine Željko Ražnatović Arkan okupio prve dobrovoljce, spremne da sa puškom u ruci brane srpski narod na Kordunu i Baniji, u Lici, Zapadnoj Slavoniji, Istočnoj Slavoniji i Dalmaciji, nije slučajno što ih je doveo baš u Pokajnicu, da u njoj polože zakletvu.
Svetinja se nalazi u ataru Starog Sela, na pola puta između Velike Plane i Radovanja.
Crkvu je 1818. godine podigao knez smederevske nahije Vujica Vulićević.
Do juna 1817. godine narodni starešina, vojvoda i jedan od vojskovođa Prvog srpskog ustanka, a od kobne radovanjske noći za veliku većinu Srba samo izdajnik i ubica svog kuma Karađorđa Petrovića. Mada ima i onih koji u njemu vide samo nesrećnog čoveka, kojeg su knez Miloš Obrenović i njegovi saradnici prinudili da organizuje zločin.
Crkva je podignuta uz saglasnost, a neki izvori iz tog vremena tvrde, i uz finansijsku pomoć nalogodavca najčevenijeg srpskog zločina i kumoubistva Miloša Obrenovića i njegove supruge Ljubice.
O godini izgradnje crkve, koja je posvećena prenosu moštiju Svetog Nikole, svedoči zapis na ikoni Svetog Đorđa, kao i godina urezana u brvno, levo od ulaza u crkvu: „sie cerkov ogradi gospodar Vuica za pomen 1818.“
Nema dokaza da je Vulićević crkvu podigao zbog griže savesti ali narodno predanje je odlučilo da jeste. Pa je crkva dobila ime Pokajnica.
Ostaje nerazjašnjeno i zašto crkva nije podignuta u Radovanjskom lugu, na mestu na kojem je Karađorđe ubijen, već pet kilometara dalje, nadomak Velike Plane. Verovatno se uoči ili posle ubistva na tom mestu dogodilo nešto značajno, čim ga je nesrećnik koji je odlučio da bude ktitor crkve izabrao za mesto njene izgradnje.
Zauvek će ostati nerazmršeno i to da li je Vulićević crkvu sagradio sopstvenim sredstvima ili novcem koji je pronađen kod ubijenog vođe Prvog srpskog ustanka. Naime, nesporna činjenica jeste da je on u Srbiju došao sa značajnom količinom dukata, koji su mu trebali za podizanje planiranog ustanka protiv Turaka. To blago je završilo kod kneza Miloša. Ostaće tajna da li su Vulićević i ostali neposredni učesnici zločina u Radovanjskom lugu pre predaje blaga naručiocu ubistva deo prisvojili za sebe.
Svetinja je danas ženski manastir koji osim istorijom nastanka i porukom pleni i lepotom konaka i porte, koja od ranog proleća izgleda kao cvetna bašta.
Pre desetak godina, zajedničkim sredstvima i naporom svetinje, Eparhije požarevačke i nekoliko lokalnih uspešnih biznismena, oko manastirskog imanja podignuta je lepa ograda od kamena i kovanog gvožđa.
Desetak metara ispod manastirskog imanja, u seni stoletne šume, nalazi se manji izvor, koji nikad ne presušuje i na koji rado svraćaju putnici koji prolaze obližnjom saobraćanicom.
Pedesetak metara od svetinje nalazi se lep hotel „Plana“ sa više desetina kreveta. Do pre nekoliko godina hotel je bio napušten i opustošen, ali je pre šest godina počela obnova koja se privodi kraju.
