ISPRAVKA: Finska studija nije dokaz da su deca začeta vantelesnom oplodnjom inteligentnija od dece začete prirodnim putem
Analizom portala raskinkavanje.rs utvrđeno je da je tekst na našem portalu Srbija Danas o inteligenciji beba rođenih vantelesnom oplodnjom predstavlja klikbejt i dezinformaciju.
UTVRĐENE ČINJENICE:
Tekst na našem sajtu je je pozivajući se na studiju iz Finske proizvoljno zaključio da su deca rođena vantelesnom oplodnjom pametnija od dece koja su prirodno začeta. (prvobitan naslov: FINSKI NAUČNICI OTKRILI - Bebe rođene putem VANTELESNE OPLODNJE su PAMETNIJE od drugih, ali su sklonije OVOME) Do ovog zaključka, koji se nalazi u naslovu, portal je došao jer se u studiji navodi da deca rođena vantelesnom oplodnjom imaju bolji uspeh u školi. Ipak, pomenuta studija nije ispitivala inteligenciju dece pa zbog toga je analizirani članak ocenjen kao klikbejt i dezinformacija.
U analiziranom tekstu se ponavljaju netačne tvrdnje da su bebe rođene putem vantelesne oplodnje „pametnije”, i kao argumente navodi da studija rađena u Finskoj pokazala da su „deca koja su začeta putem VTO (vantelesna oplodnja, aut. prim) imala veći prosek ocena (8 naspram 7,7), da je manja verovatnoća da će napustiti školu (2,4 odsto naspram 3,6 procenata) i da je manje verovatno da će napustiti dom sa 18 godina (11 procenata prema 17 procenata)”.
Brojevi koje naš članak navodi jesu tačni, ali nisu pokazatelj da su deca začeta vantelesnom oplodnjom pametnija jer nisu ni pokazatelj njihove inteligencije, niti je studija to ispitivala.
Portal Srbija Danas se izvinjava svojim čitaocima zbog prenošenja informacija za koje je analizom utvrđeno da su klikbejt i dezinformacija.
U nastavku prenosimo izmenjen naslov i sporne delove teksta koji su obuhvaćeni analizom.
Stručnjaci sa Univerziteta u Helsinkiju pratili su 280.000 mladih rođenih u Finskoj između 1995. i 2000. sve do njihovog 18. rođendana.
Analiza je pokazala idrešene razlike između dece začete prirodnim putem i dece začete prirodnim putem, ali se dobijeni rezultati moraju sagledati uz uticaj faktora socijalnog, društvenog i materijalnog života.
NAPOMENA: Studija jeste pokazala određeni bolji uspeh u školi dece koja su rođena vantelesnom oplodnjom, ali kao važan uzrok tome autori studije navode činjenice da su roditelji te dece češće bili u braku, da su imali viši nivo obrazovanja i prihoda.
Studija je pokazala da su deca deca rođena korišćenjem tehnika potpomognutog začeća bolje su se prolazile u nastavi i manje je verovatno da će napustiti srednju školu.
ZAŠTO IMAMO OTISKE PRSTIJU? Nastaju još u majčinom stomaku, a neke šare delite sa članovima porodice
Sećate li se žene koja se UDALA ZA AJFELOV TORANJ? Danas tvrdi da je PRIVLAČI OGRADA, ali to je samo početak bizarnosti...
JEDETE NEPOSREDNO PRE SPAVANJA? Stručnjaci otkrivaju zašto to nije dobro - hitno promenite ovu naviku
Rezultati, objavljeni u European Journal of Population, pokazuju da su u poređenju sa prirodno rođenom decom, deca koja su začeta putem VTO imala veći prosek ocena (8 naspram 7,7), manja je verovatnoća da će napustiti školu (2,4 odsto naspram 3,6. procenata) i manje je verovatno da će napustiti dom sa 18 godina (11 procenata prema 17 procenata).
Naučnici su rekli da bolji uspeh u školovanju među bebama vantelesne oplodnje može biti posledica toga što će bogatije porodice verovatnije priuštiti proceduru. Bebe rođene putem VTO češće dolaze iz bogatijih porodica koje svojoj deci mogu obezbediti više novca, vremena i emocionalnih ulaganja, što je od koristi za njihovo obrazovanje, rekli su oni.
Međutim, ona su bili u nešto većem riziku da im se dijagnostikuje problem mentalnog zdravlja – posebno anksioznost ili depresija. Povećan rizik od problema mentalnog zdravlja ostao je čak i kada su deca rođena veštačkom oplodnjom upoređivana sa prirodno začetom braćom i sestrama.
Devet procenata prirodno začete dece imalo je dijagnozu mentalnog zdravlja u kasnim tinejdžerskim godinama, u poređenju sa 10 procenata među potpomognutim začećem.
Dr Hana Remes, naučnica sa Univerziteta u Helsinkiju i vodeća autorka studije, rekla je da tim još ne može da objasni ovaj nalaz.
Ali ona je sugerisala da parovi mogu patiti od depresije i anksioznosti zbog problema pri začeću, što njihovo dete stavlja u "veći rizik od problema sa mentalnim zdravljem".