Da li ste čuli za UŽIČKOG KITA? Jedinstveni prizor u Srbiji – u njegovu utrobu stao je čitav svet
U gradu na reci Đetinji i danas svedoči o spoju umetnosti, istorije i otpora.
Prvi mural u Užicu, oslikan između 1986. i 1987. godine na Trgu Svetog Save, označio je početak novog odnosa umetnika prema gradu i njegovim fasadama.
Mnoštvo detalja, kao i sam naziv murala, "Kit koji je progutao svet" ili "Protok vremena", generacije posmatrača ne ostavlja ravnodušnim.
Spoj nespojivog
Za mesto ovog murala odabrano je kuća znamenitog Užičanina Miloša Trifunovića iz 1912. godine, a ovaj objekat je nakon oslikavanja njegovog zida, koji gleda na Sabornu crvku, postao "spoj nespojivog".
Trifunovića kuća (kasnije dom porodice Gutman) s jedne strane odiše strogom secesijskom fasadom ukrašenom maskeronima ženskih glava - jedinim takvim primerom u Užicu, dok se na njenoj bočnoj strani nalazi prvi mural u gradu.
Autori murala "Kit koji je progutao svet" su Dragoljub Kaplanović, Nataša Ljubičić i Ljubiša Dimitrijević.
Prvi užički mural restauriran je 2007. godine, nakon što je decenijama odolevao zubu vremena, docrtavanjima, izbijanju četiri prozora na njegovoj površini, pa čak i izgradnji sportskog terena u njegovoj blizini.
Kit koji je progutao svet
Detalji koji ispunjavaju utrobu kita su različiti prikazi iz istorije, brojni simboli poput pećinskih antropomorfnih figura, rimskih dvokolica do ratnika na lađi.
Kit je vekovima bio snažan simbol u mitologiji i kulturi različitih naroda. Istovremeno predstavlja misteriju, snagu, ali i duhovnu dubinu. Njegova slika nadahnjuje umetnost i otvara pitanja o čovekovom mestu u svetu.
Unutrašnja istina najčešće se povezuje sa simbolom kita, kao i dugovečnost i otpornost. Otuda je sigurno potekla i inspiracija autora da ceo jedan svet i njegovu istoriju smesti u utrobu ovog morskog sisara.
Užice grad murala
Užice nekada je bio grad murala, a svojevremeno je udruženje građana "Opeka" najavilo nameru da se reafirmiše ideja "grada murala".
Užički zidovi pamte. Na njima su ispisani snovi umetnika, duh vremena i tiha pobuna boja protiv zaborava. A prvi među njima, "Kit koji je progutao svet" i dalje plovi kroz istoriju grada, i podseća nas da umetnost nikada ne ćuti.
