Dubrovački kalendar iz 1898. godine: "Većina govori srpskim jezikom"
Uprkos tome što je Dubrovnik bio pod uticajem italijanske kulture i jezika, srpstvo je dominiralo.
U dubrovačkom kalendaru iz 1898. godine, koji je štampan latinicom, nalaze se važni podaci o društvenim i kulturnim prilikama toga vremena. Ovaj kalendar, čiji je urednik bio Antun Fabris, dubrovački Srbin katolik, pruža uvid u svakodnevni život i jezičke navike stanovnika Dubrovnika i okolnih naselja.
Kalendar nije bio samo zbirka podataka, već i publikacija koja se bavila književnošću, istorijom, kulturom i politikom. Pored književnih i kulturnih sadržaja, u njegovom statističkom delu se nalaze i podaci koji osvetljavaju jezičku sliku tog vremena, među kojima je najzanimljiviji onaj koji se odnosi na upotrebu jezika u domaćinstvima.
Naime, u pitanju o jeziku koji se govori u kući, iz 9.713 domaćinstava odgovoreno je da se koristi srpski jezik. Ovo je značajan pokazatelj da je srpski jezik bio dominantan u svakodnevnoj komunikaciji dubrovačkih porodica, uprkos tome što je Dubrovnik bio pod uticajem italijanske kulture i jezika.
Kalendar donosi i podatke o stanovništvu Dubrovnika i njegovih naselja prema popisu iz 1890. godine. Grad je tada imao 11.177 stanovnika, od kojih je najveći broj činila katolička populacija (10.327), dok su pravoslavni činili 546, evangelisti 221, Jevreji 79, a manji broj predstavljali su muhamedanci, unijati i stanovnici bez verskog opredeljenja.
Pored podataka o religiji i jeziku, u ovom kalendaru se mogu pronaći i zanimljive informacije o strukturi dubrovačkih naselja, uključujući Gruž, Lapad, Brgat Gornji i Donji, Grbavac, Martinoviće, Plat, i mnoga druga, koja su u to vreme činila širi dubrovački region.
Antun Fabris, urednik ovog značajnog kalendara, bio je dubrovački Srbin katolik, čiji je rad imao značajan uticaj na kulturološki život tog vremena. Saradnici u redakciji bili su ugledni Srbi katolici iz Dubrovnika, među kojima se izdvaja Andra Murat, Ivan Stojanović, Marko Car, i Vid Vuletić Vukasović, koji su doprinosili svojim znanjem i autoritetom u različitim oblastima.
Ovaj kalendar je izuzetno značajan iz nekoliko razloga: ne samo da nam daje uvid u jezičke, kulturne i političke prilike toga doba, već i osvetljava važnost srpskog jezika i kulturnog identiteta u Dubrovniku krajem 19. veka.
Dubrovački kalendar iz 1898. godine, sa svojim bogatstvom podataka i informacija, ostao je dragoceni dokument za istraživanje istorije ovog grada i šireg dubrovačkog regiona, kao i za razumevanje kulturnog identiteta Srba katolika u tom periodu.
