Izložba "Vinski letopis Srbije" od 3. novembra u Beogradu

U Galeriji nauke i tehnike SANU u petak 3. novembra u 18 časova biće otvorena izložba "Vinski letopis Srbije" čiji su autori: Željko Tomanović, dopisni član SANU; Aleksandar Fotić (Filozofski fakultet u Beogradu); Slavica Todić (Poljoprivredni fakultet u Beogradu); Miroslav Nikolić (Institut za multidisciplinarna istraživanja u Beogradu); Milica Rat (Prirodno-matematički fakultet u Novom Sadu) i Tomislav Ivanović, novinar.

Cilj ove multidisciplinarne postavke je prikaz gajenja vinove loze i vinske kulture u Srbiji kroz različite epohe i predstavljanje kako istorijskog nasleđa, tako i potencijala modernog vinogradarstva i vinarstva. Izložba objedinjuje istorijske nalaze vezane za vinsku kulturu i vinogradarstvo na teritoriji Srbije od gvozdenog doba do prve polovine XX veka i rezultate savremenih genomskih istraživanja vezanih za stare autohtone sorte.

Pored arheoloških eksponata, alata za obradu vinograda, rezidbu i zaštitu vinove loze, opreme za preradu grožđa, proizvodnju, čuvanje i uživanje vina iz lokalnih muzeja širom Srbije, izložba po prvi put beogradskoj javnosti predstavlja herbarijum Andreja Volnog iz Gimnazije u Sremskim Кarlovcima, sa primercima sorti vinove loze koje su gajene na Fruškoj gori i okolini u periodu 1812 – 1824. godine. Herbarijum Volnog ima neprocenjiv značaj u svetskim okvirima, a posetioci će imati priliku i da prelistaju ovaj čuveni herbarijum u digitalnoj formi.

Osim toga, ova postavka po prvi put predstavlja i stare autohtone srpske sorte vinove loze, uključujući i nekoliko do sada nepoznatih sorti, nedavno otkrivenih primenom naprednih molekularno bioloških metoda.

Uz upoznavanje sa vinskom kulturom i vinogradarstvom kroz različite istorijske epohe (gvozdeno doba, period rimske vlasti, srednji vek, razdoblje osmanske i austrijske vladavine), posetioci će saznati i šta je filokserna kriza i kako je tekla obnova vinograda u Srbiji u XX veku.

Na izložbi će biti predstavljeno nekoliko značajnih ličnosti za vinsku istoriju Srbije i promociju srpskog vinarstva i vinogradarstva u svetu a koje su nepravedno zapostavljene. Pomenuće se Milutin Savić (1848-1935) koji je bio prvi enolog u Srbiji obrazovan na vodećim evropskim univerzitetima i prvog  upravitelja prve škole za vinodelje u Bukovu kod Negotina, Dimitriju Mitu Petrovića (1848-1891) dopisnog člana Srpske kraljevske akademije, koji je pisao prva uputstva o procenama kvaliteta vina, Andreja Volnija (1759-1827) koji je inicirao sakupljanje i herbarizovanje gajenih sorti vinove loze na području Fruške Gore u periodu 1812-1824, Franca Šamsa (1780-1839) koji je dao neprocenjiv doprinos poznavanju sremskih i banatskih vina i njihovoj prepoznatljivosti u tadašnjoj Evropi.  

Posetioci će imati posebnu priliku da kroz autentične pisane izvore, izložene eksponate, spoj istorijskih činjenica i rezultata najsavremenijih genetičkih analiza, steknu sliku o bogatoj istoriji proizvodnje grožđa i kulturi spravljanja i ispijanja vina na ovim prostorima dugoj više od dva milenijuma.

Izložba u Galeriji nauke i tehnike SANU traje do 29. novembra 2023. godine.