Otkriveno pravo ime Isusa Hrista: Naučnici došli do neverovatnog otkrića

Već vekovima ime Isusa Hrista odjekuje u religiji, kulturi i svakodnevnom govoru, ali malo ko zna da ono u svom današnjem obliku nije postojalo u vreme kada je on živeo. 

Istorijska ličnost koju danas poznajemo kao Isusa verovatno je nosila potpuno drugačije ime, prilagođeno jeziku i običajima tog doba.

Kako je Isus zaista mogao da se zove?

Ako bismo se mogli vratiti u Galileju u prvom veku i sreli čoveka koga danas zovemo Isus, gotovo sigurno ga ne bismo oslovili tim imenom. Njegovo pravo ime bilo je najverovatnije Ješua (Yeshua), što je bila uobičajena varijanta imena koje se može prevesti kao "spasenje" ili "Bog spasava".

U to vreme, u Judeji i Galileji, dominantan jezik bio je aramejski, dok se hebrejski uglavnom koristio u religijskim obredima. Profesorka Dineke Houtman, stručnjak za odnose judaizma i hrišćanstva, objašnjava:

"Isus je, s obzirom na svoje poreklo i mesto odrastanja, gotovo sigurno govorio aramejski, jer je to bio svakodnevni jezik jevrejskog stanovništva Galileje. Hebrejski se koristio u sinagogama i svetim spisima, ali nije bio jezik običnog naroda."

Pored imena Ješua, postojala je i njegova skraćena verzija Ješu, koja se može pronaći u nekim rabinskim tekstovima. Takođe, pojedini naučnici smatraju da je u aramejskom obliku Isusovo ime moglo glasiti Išo (Isho).

Kako je Ješua postao Isus?

Kada su prvi hrišćanski tekstovi prevođeni sa aramejskog i hebrejskog na grčki, Ješua je transliterisan u Iesous (Ιησοῦς). Ovo prilagođavanje bilo je neophodno jer u grčkom jeziku nisu postojali neki glasovi karakteristični za aramejski i hebrejski.

Kasnije, kada je Novi zavet prevođen na latinski, Iesous je postalo Iesus. Tokom 16. veka, usled fonetskih promena u evropskim jezicima, slovo "I" u nekim verzijama zamenjeno je slovom "J", što je rezultiralo imenom "Jesus" u engleskom i "Isus" u slovenskim jezicima.

Da li je Isus imao prezime?

U antičkom svetu prezimena nisu postojala u današnjem obliku. Ljudi su identifikovani po mestu rođenja, imenu oca ili nekoj prepoznatljivoj osobini. Tako je u Novom zavetu često korišćen naziv Isus iz Nazareta ili Isus Nazarećanin (Yeshu haNotzri na hebrejskom), što je verovatno bio način na koji se on sam predstavljao.

Dr Marko Marina, istoričar sa Univerziteta u Zagrebu, objašnjava:

"U to vreme, neko bi mogao biti poznat kao ‘Jovan, sin Zebedejev’, ili ‘Marija Magdalena’, gde Magdalena označava njeno mesto porekla. Po tom modelu, Isus bi se verovatno nazivao Ješua Nazarećanin, jer je to bio način razlikovanja među ljudima istog imena."

Šta znači "Hristos"?

Mnogi veruju da je "Hristos" Isusovo prezime, ali to zapravo nije tačno. "Hristos" je titula koja na grčkom znači Pomazanik, odnosno Mesija na hebrejskom.

Ime koje se oblikovalo kroz vekove

Kada danas izgovaramo ime Isus Hrist, retko razmišljamo o njegovom poreklu. Ipak, ovo ime je rezultat složenog jezičkog putovanja, od aramejskog Ješua, preko grčkog Iesous, pa do latinskog Iesus, sve do oblika koji danas koristimo.

Iako se njegovo ime menjalo kroz istoriju, poruka koju je nosio ostala je nepromenjena. 

Bez obzira na to kako ga zovemo, ono što Isus predstavlja nadilazi same glasove i slova – njegov lik i delo ostaju univerzalni simbol vere, nade i ljubavi.