Dve voštane sveće i tišina: Pogledajte šta smo zatekli u potrazi za srpskim pravoslavnim crkvama u gradu na Jadranu

U nedelju, 9. decembra, u Starom gradu Dubrovnika našla se novinarka portala "Srbija Danas", tragajući za Ulicom od Puča u kojoj se nalazi Crkva Svetog Blagoveštenja, jedna od pravoslavnih crkava u Dubrovniku koja prkosno svedoči o tragovima srpstva u gradu. Velelepna građevina pripada Srpskoj pravoslavnoj crkvi, Eparhiji Zahumsko-hercegovačkoj, a kada je naša ekipa stigla do nje jedino što je zatekla jesu otvorena vrata i dve sveće iako je samo sat vremena pre našeg dolaska, po raspored koji stoji na vratima, bila liturgija. 

Crkva Svetog Blagoveštenja je glavno bogoslužbeno središte dubrovačkih pravoslavaca. Nju je projektovao splitski arhitekta Emil Vecchietti. Crkva je jednobrodna i izgrađena od kvalitetnog korčulanskog kamena, dok je mobilijar, koji je kupljen u poznatim radionicama u Trstu, još uvek u upotrebi. Pri crkvi Sv. Blagovještenja se nalazi i središte dubrovačke crkvene opštine kao i muzej ikona.

 Crkva je sagrađena je 1877. godine i prva je i jedina pravoslavna crkva koja se nalazi unutar zidina grada. Pre nje su u Dubrovniku postojale još dve pravoslavne crkve, ali izvan gradskog jezgra.

Osnivanje srpske pravoslavne crkve u Dubrovniku

Kada su u pitanju trgovi srpstva u Dubrovniku, treba spomenuti i pokušaj osnivanja srpske pravoslavne crkve. Naime, katolički sveštenik Brnja Đurđević je u periodu od 1671. do 1674. predlagao Senatu da dozvoli da pravoslavni Srbi u samom Dubrovniku ili u okolini sagrade crkvu. Senat je odbio predlog bojeći se da katolici, iz udobnosti, kako o tome piše Kosta Vojnović, ne bi odlazili u tu crkvu, te na kraju i konačno prešli u nju.

Dosta pre ovoga bilo je pokušaja osnivanja pravoslavne crkve, a najraniji podaci pominju 1434. godinu kada je bosanskom vojvodi Sandalju Hraniću obećana dozvola za gradnju pravoslavne crkve i utočišta za nemoćne unutar zidina grada. Po iznenadnoj Sandaljevoj smrti, njegova udovica Jelena, ćerka kneza Lazara, misleći o svojim poslednjim godinama, nameravala je da u Dubrovniku podigne malu crkvu, u kojoj bi bila i sahranjena. Međutim, Dubrovčani su i Sandaljevu udovicu odbili. Kao razlog navedeno je kako je za ovakve molbe potrebno papino odobrenje.

I nakon prvih bezuspešnih pokušaja, inicijative za gradnju pravoslavne crkve u Gradu bilo je i kasnije. Polovinom 18. veka porodica Vladisavić, poreklom iz Hercegovine, doselila se na teritoriju Republike, gde je na Postatu imala imanje i kuću. Glava ove porodice, Sava Vladisavić, koji je bio dvorski savetnik cara Petra Prvog, odlučio je da zatraži od Rusije dozvolu da na svom imanju, van zidina, podigne grobnicu i crkvu kako bi se u njoj služilo za mrtve. Međutim, Senat je i ovog puta odbio zahtev.

Posle višegodišnjih istorijskih dešavanja, u Dubrovniku su izgrađene tri pravoslavne crkve: Crkva Svetog Đurđa na Postatu, Crkva Svetog Arhanđela Mihaila na Boninovu i Crkva Svetog Blagoveštenja. 

Ekipa našeg portala obišla je i pravoslavno groblje na Boninovu, a u narednom periodu pisaćemo o onome što smo tamo zatekli. 

Dozvoljeno preuzimanje celog ili delova teksta samo uz navođenje i linkovanje izvora Srbija Danas i autora.